Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich

Gotowość szkolna

Zgodnie z rozporządzeniem MEN z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, przedszkole wydaje rodzicom dziecka kończącego edukację przedszkolną informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej (druk nr 70 określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia). Informację taką należy wydać rodzicom do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek lub może podjąć naukę w szkole podstawowej.

Określenie poziomu gotowości szkolnej jest niezmiernie ważne, aby dowiedzieć się, jakie umiejętności stanowiące gotowość szkolną dziecko już osiągnęło, a nad czym trzeba jeszcze popracować.

Na dojrzałość szkolną składają się osiągnięcia rozwojowe w trzech dziedzinach:

  1. Umysłowej,
  2. Ruchowej,
  3. Emocjonalno- społecznej.

Dojrzałość szkolna w zakresie procesów poznawczych

Rozwój dziecka to proces, w którym obserwuje się zmiany ilościowe i jakościowe prowadzące do coraz lepszego funkcjonowania, zdobywania wiadomości, umiejętności i sprawności: dziecko przechodzi od czynności prostych do coraz wyższych form działania. Dziecko gotowe do podjęcia nauki w szkole w zakresie procesów poznawczych powinno:

  1. W zakresie uwagi:
  1. umieć skupić uwagę przez około 30 minut,
  2. w pewnym zakresie samo sterować uwagą, aby skłonić się do zajmowania także tymi sprawami, które są dla niego mniej ciekawe i nie przykuwają uwagi automatycznie,
  3. umieć podporządkować uwagę poleceniom nauczyciela i być zdolne do np. przerwania zabawy i zwrócenia uwagi na czynność zalecaną przez dorosłego;

 

  1. W zakresie pamięci:
  1. umieć sterować procesem zapamiętywania- umieć celowo zapamiętać materiał,

 

  1. W zakresie spostrzegania wzrokowego:
  1. dokonywać analizy i syntezy znaków graficznych,
  2. spostrzegać, organizować i rozumieć otaczającą je rzeczywistość (zabawy w szukanie
  3. różnic między obrazkami, układanie puzzli itp.);

 

  1. W zakresie spostrzegania słuchowego:
  1. odróżniać słuchowo wszystkie głoski (słuch fonemowy),
  2. dzielić wyrazy na głoski,
  3. łączyć głoski w wyrazy,
  4. słuchowo różnicować rymy i rytm mowy;

 

  1. Myślenie dziecka:
  1. powinno charakteryzować się możliwością operowania informacjami tak, by
  2. możliwe stało się rozumienie prostych pojęć, prostych zasad, reguł i prawidłowości,
  3. dziecko powinno być zdolne do wnioskowania przyczynowo- skutkowego i klasyfikowania obiektów;

 

  1. Mowa:
  1. powinna pełnić funkcję komunikatywną,
  2. dziecko powinno porozumiewać się pełnymi zdaniami, mieć odpowiednio duży zasób słów i znać tyle pojęć, by korzystać z poleceń i komentarzy nauczyciela oraz rozumieć czytane teksty,
  3. powinno prawidłowo wymawiać głoski, by je prawidłowo analizować i syntetyzować w procesie nauki czytania i pisania;

 

  1. Liczenie:
  1. liczenie obiektów i odróżnianie prawidłowego liczenia od błędnego,
  2. dodawanie i odejmowanie na konkretach, na palcach i w pamięci,
  3. ustalenie, gdzie jest więcej, a gdzie mniej przedmiotów.

 

Dojrzałość szkolna w zakresie rozwoju fizycznego

Rozwój fizyczny uzależniony jest od wielu czynników, zarówno wrodzonych, jak i środowiskowych- mających decydujący wpływ na aktywność dziecka. Dlatego w wieku przedszkolnym bardzo ważne jest ocenienie stanu zdrowia dziecka - odporności na choroby, niedobory wagi i wzrostu, które mogą wpływać na poziom koncentracji uwagi czy trudności w myśleniu, spostrzeganiu i zapamiętywaniu; narząd ruchu oraz postawę ciała i sprawność fizyczną: siłę, szybkość, zwinność, moc.

Dziecko gotowe do podjęcia nauki w szkole powinno:

  • mieć powyżej 120 cm wzrostu i ważyć powyżej 23 kg (te parametry gwarantują odpowiednią twardość kośćca, siłę mięśni, odporność na zmęczenie i choroby),
  • koordynację ruchów, zdolność utrzymania równowagi, zwinność (na tyle, aby bezpiecznie poruszać się wśród dzieci i aby przez doświadczenia ruchowe poznawać stosunki przestrzenne),
  • ruch rąk (motoryka mała) powinny być sprawne na tyle, aby umożliwić odpowiedni poziom rysowania, pisania drobnych elementów w linijkach; ruchy powinny być skoordynowane i płynne (tempo pisania i odporność na zmęczenie).

 

Dojrzałość szkolna w zakresie emocjonalno- motywacyjnym oraz społecznym

Emocje i uczucia pozwalają dziecku na ocenę i ustosunkowanie się do otoczenia oraz do samego siebie. Pozytywnie pobudzają do poznania, a emocje negatywne potrafią powodować odrzucanie i unikanie tego, co jest negatywnie oceniane. Dlatego niezwykle istotne jest odpowiednie kształtowanie cech i postaw, aby dziecko aktywnie uczestniczyło w życiu społecznym i potrafiło przynajmniej do pewnego stopnia:

  • opanowywać emocje- szczególnie złość i agresję,
  • nie zniechęcać się szybko napotkanymi trudnościami,
  • wytrwale badać i dociekać, lubić otaczający świat,
  • mieć ukształtowane uczucia społeczne (współczucie, przyjaźń)
  • rozumieć podstawowe zasady i normy społeczne oraz posiadać zdolność ich stosowania i przyswajania,
  • umiejętność współżycia w grupie,
  • posiadać zdolność do porównywania siebie z innymi, która jest podstawą samooceny i jednym z głównych czynników motywacyjnych w życiu człowieka.

                  

 Adaptacja do nowych warunków w szkole zależy od przebiegu procesu wychowawczego w przedszkolu. Dziecko, przekraczając próg szkolny z własnym bagażem doświadczeń, nawyków, przyzwyczajeń i określonych umiejętności, w nowym środowisku zetknie się z wieloma wymaganiami, ograniczeniami, zasadami, jak również obowiązkami. Pewny siebie pierwszoklasista: przyjazny, chętny do podejmowania nowych zadań, wyrażający swoje potrzeby, panujący nad emocjami, ma ogromną szansę na odniesienie sukcesów w nauce.

 

Opracowanie: Hanna Marszewska

 

 

 

Na podstawie: Program wychowania przedszkolnego Zanim będę Uczniem. Elżbieta Tokarska, Jolanta Kopała. Narzędzia do ewaluacji wewnętrznej w przedszkolu. Aneta Buczkowska.